مسعود دهنوی، کارگردان مستند موتورسواران: دوستداران شهید رئیسی از یک قشر نیستند

ریحانه موسوی | شهرآرانیوز؛ اکران و نشست نقد و بررسی مستند «موتورسواران» به تهیه کنندگی و کارگردانی مسعود دهنوی، که روایتگر نخستین مردمی است که بر پیکر بی جان شهدای خدمت رسیدند، عصر شنبه با حضور مسعود دهنوی و سایر عوامل مستند در پردیس سینمایی مهرکوهسنگی برگزار شد. این مستند، داستان موتورسوارانی را روایت می‌کند که پس از انتشار خبر سقوط بالگرد رئیس جمهور شهید و همراهانش، به صورت خودجوش و شبانه برای یافتن بالگرد راهی محل حادثه شدند.

در خلاصه این مستند آمده: «در طولانی‌ترین و سخت‌ترین شب سال ۱۴۰۳ تمام مردم ایران منتظر یک خبر بودند. شش موتورسوار با انگیزه‌های شخصی، شبانه و در مه و باران، جنگل‌های ارسباران را به امید پیدا کردن بالگرد جست‌و‌جو کردند؛ مستند سینمایی «موتورسواران» قصه جست وجوی شبانه این موتورسواران در آن شب مهم است.»

اعتماد نکته‌ای کلیدی در رابطه با مردم و حاکمیت

یزدانی، مشاور قائم مقام صدا وسیمای خراسان رضوی، در ابتدای این نشست اعتماد را مسئله‌ای بسیار مهم دانست و گفت: این موضوع به ویژه در رابطه با مردم و حاکمیت شاخصه‌هایی دارد؛ وجه مشترک تمام کسانی که انگیزه پیدا می‌کنند تا ایثار کنند، اعتماد است. یعنی محبتی دارند که این انگیزه را ایجاد می‌کند و این موضوع وجه اساسی در فعال شدن ظرفیت‌های مردم بوده و این امر در مستند «موتورسواران» پررنگ است.

وی رویارویی مردم با این اتفاق را نشان دهنده عمق هویت دینی جامعه ایرانی برشمرد و افزود: ذکر یا ابوالفضل (ع) و یا حسین (ع) که مداوم تکرار می‌شود، نشان دهنده عمق باور جامعه ایرانی نسبت به اهل بیت و دینداری است. موتورسواری به این شکل، زندگی در دامنه آتشفشان بوده و اوج اتحاد یک شخص با این وسیله را بیان می‌کند. اما جایی دل کندن از تعلق نیز دارد؛ یعنی اگر هدف گذاری بالاتری ببیند، موتور را رها می‌کند و می‌رود. در این مستند بسیار خوب به چنین موضوعی پرداخته شده است.

مفهوم فراموش شده در رسانه ملی، مردم هستند

مسعود دهنوی، کارگردان این مستند، با اشاره به سانسور شدن این نسخه توسط تلویزیون، گفت: من می‌خواهم به مفهوم فراموش شده در رسانه ملی یعنی «مردم»، در برخی آثار اشاره کنم. این نسخه چیز خاصی نداشت که به کسی بر بخورد، اما حدود شش دقیقه آن توسط تلویزیون سانسور شد. از نظر من برای برجسته‌ترین قسمت‌های آن این اتفاق افتاد، بخش‌هایی که به مردم اشاره می‌شود و ما به عمد وارد خانه سوژه‌ها شدیم و از خانواده آن‌ها پلان ضبط کردیم.

من معمولا در مستند‌ها تلاش نمی‌کنم یک وجه ممیزی را همان ابتدا اجرا کنم، بلکه به آن‌ها می‌گویم همان طور که من مانند یک مهمان غریبه با دوربین وارد خانه تان شدم، شما نیز همین گونه باشید و تلاشم این نبود که شکل دیگری باشند. آن‌ها بسیار معمولی بودند و خیلی جذاب است که ما دوستداران شهید رئیسی و این عزیزان را دائم از یک قشر که شبیه یکدیگر هستند نبینیم. نتیجه اصرار من بر نشان دادن این افراد، حذف شدن آن‌ها بود. وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود یادآور شد: زمانی که هلی کوپتر می‌خواهد سقوط کند، با درختان برخورد می‌کند. 

در همان ابتدا آقای آل هاشم اولین نفری هستند که مقداری دورتر پرتاب می‌شوند. ایشان خود را به سختی به موبایل خلبان رسانده‌اند و طبق صحبت‌هایی که انجام شده است، تا حدود ساعت ۴ بعدازظهر زنده بوده‌اند. قطعا به دلیل مدیریت ضعیف میدان این اتفاق افتاد که پیدا نشدند. دهنوی ادامه داد: من اگر به عنوان یک مستندساز نتوانم درباره این مسئله صحبت کنم، دیگر مستندساز نیستم. 

احساس می‌کردم یک مستند ورای یک گزارش خبری بوده، باید قصه داشته باشد و در تاریخ بماند. برای این مسئله لازم است به سراغ آدم‌ها و قصه‌های آن‌ها برویم. موتورسواری که اکنون به عنوان قهرمان در فیلم ما شناخته می‌شود، حرف‌هایی دارد و قرار نیست بگوییم تمام حرف‌هایی که یک نفر می‌گوید درست است، اما می‌توانیم آن را بشنویم و من به عنوان اولین نفر حرف‌های آن‌ها را شنیدم.

این کارگردان بیان کرد: لحظه‌ای که باعث شد این موتورسواران به قهرمان تبدیل شوند، جایی بود که در سرما ایستادند و طبق استاندارد‌های خودشان بعد از چند ساعت موتورسواری باید بایستند. وقتی سوز سرما را احساس کردند، تصمیم گرفتند تا بروند. حال ما قهرمانانی را نشان می‌دهیم که ضعف‌هایی نیز دارند، اما چرا باید این موارد سانسور شود. من نمی‌خواهم از سانسور صحبت کنم، بلکه می‌خواهم بگویم ما نگاهمان به بقیه افرادی که در جامعه هستند چگونه است؟

می‌توانیم آن‌ها را با همه ضعف‌هایی که از نظر ما دارند قبول کنیم، یا آن‌هایی که کار بزرگی انجام می‌دهند همه شبیه ما هستند یا باید شبیه ما باشند. اینکه مردم را تفکیک کنیم و آن‌ها را شبیه افکار خودمان بدانیم و به غیر از آن‌ها را جزو مردم ندانیم، بزرگ‌ترین آسیبی است که می‌تواند بعد از دیدن این مستند و سانسور کردن آن به جامعه بزند. تمام تلاش من این بود که ثابت کنم این افراد در لحظه بحران، چه تصمیم قهرمانانه‌ای می‌گیرند.