کتاب‌هایی درباره ایران برای کودکان و نوجوانان
کتاب‌هایی درباره ایران برای کودکان و نوجوانان (برگزیده آثار انتشاریافته از ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳) در پویش «ایران‌خوانی» معرفی شده‌اند.
به گزارش شهرآرانیوز؛ همزمان با سی‌وششمین دوره نمایشگاه کتاب تهران پویش «ایران‌خوانی» برگزار می‌شود که فهرستی از کتاب‌هایی درباره ایران برای کودکان و نوجوانان (برگزیده آثار انتشاریافته از ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳) توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران آماده شده است.
در مقدمه این فهرست آمده است: هر سرزمینی را قصه‌ای است؛ قصه‌ای که در سنگ‌های ثابت، در سایه‌سار سرو‌های سربلند، در سینه رود‌های روان، در سکوت کویر‌های طلایی و در کردار و گفتار و پندار مردمانش تنیده شده است و تنها بخشی از آن در آثار نویسندگان و هنرمندانش انعکاس پیدا می‌کند.
امّا ایرانِ ما ـ این خاک خورشیدخورده هزاررنگ ـ سرزمینی است لبریز از افسانه‌های پنهان، روایت‌های نانوشته و حکایت‌های گمشده. تاریخش، چون حریری هزاربافت، فرهنگش همچون کاروانی از کلمات زرین، و طبیعتش به سان ترانه‌ای بی‌پایان، در تار و پود این سرزمین می‌تپد.
باید گوش‌ها را شنوا، چشم‌ها را بینا، و دل‌ها را پذیرا کرد تا این آوا‌های دور و نزدیک شنیده شوند.
آنچه تاکنون به رشته کتاب و قلم درآمده، تنها شراره‌ای کوچک از آتشفشان شگفتی‌های ایران است. شناخت همین قطره‌های گران‌بها، راه اصلی برای رسیدن به اقیانوس بی‌کران روایت‌هایی است که هنوز چشم‌به‌راه نوشته‌شدن‌اند و روزی راه خود را به سوی آینده خواهند گشود.
در چنین شرایطی، دوست داشتن ایران، تنها مهرورزی نیست؛ دانستن است، اندیشیدن است، خواندن است، نوشتن است.
عشق به میهن، در نگاه ژرف، در لمس راز‌های تاریخ، در آواز واژه‌ها، و در آرزوی آبادانی و آزادی ریشه دارد.
پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «دوست داشتن وطن از ایمان است» و کلام امام علی (ع) در خاطرمان طنین‌انداز می‌شود که می‌فرمایند: «وطن‌دوستی، سرآغاز آبادانی است».
پس بیاییم این عشق را در همین سنت ایرانی اسلامی با دانایی درآمیزیم، این دلبستگی را با خواندن و فهمیدن ژرف‌تر کنیم؛ بیاییم قصه‌های ایران را از نو بشنویم، دوباره بخوانیم، و با جان و جهان خود درآمیزیم.
در دنیای امروز، که رسانه‌ها و فضای مجازی نقش مهمی در شکل‌گیری افکار و باور‌های نسل جدید دارند، تولید محتوای جذاب و اثرگذار برای ترویج وطن‌دوستی ضرورتی انکارناپذیر است. کشور‌های موفق دنیا مثل ژاپن، آلمان، و کره‌جنوبی سال‌هاست که از طریق فیلم‌ها، انیمیشن‌ها، کتاب‌های کودک، بازی‌های ویدیویی و برنامه‌های آموزشی، عشق به سرزمین را در ذهن کودکان و نوجوانان نهادینه کرده‌اند. این کشور‌ها با روایت داستان‌های ملی، معرفی قهرمانان تاریخی و نمایش جذابیت‌های فرهنگی و طبیعی‌شان، نسل جوان را به کشور خود علاقه‌مند و حس مسئولیت نسبت به آن را در آنها تقویت می‌کنند.
ایران با پیشینه‌ای کهن و ظرفیت‌های شگفت‌انگیز فرهنگی، تاریخی و طبیعی، ظرفیت بسیار بالایی برای تولید چنین محتوا‌هایی دارد. از تمدن باشکوه باستانی گرفته تا دوران شکوفایی علمی در دوران اسلامی و دستاورد‌های علمی دانشمندان بزرگی مانند ابن‌سینا و خوارزمی، از هنر‌های اصیل ایرانی همچون فرش‌بافی و نگارگری تا جاذبه‌های طبیعی خارق‌العاده‌ای مانند جنگل‌های هیرکانی، کویر لوت، کوه‌های زاگرس و سواحل زیبای جنوب، ایران سرزمینی است که کودکان و نوجوانان اگر آن را به درستی بشناسند و به آن افتخار می‌کنند.
اگر کودکان و نوجوانان از سنین پایین با زیبایی‌ها، افتخارات و ظرفیت‌های ایران آشنا شوند، احساس تعلق و مسئولیت نسبت به وطن در آنها تقویت خواهد شد. برای تحقق این هدف، دولت، نهاد‌های فرهنگی، هنرمندان، نویسندگان و فعالان رسانه‌ای باید با برنامه‌ریزی دقیق و تولید محتوای باکیفیت، نسل آینده را با عشق به ایران پرورش دهند.
پویش ایران‌خوانی
پویش ایران‌خوانی با هدف پرورش عشق و آگاهی نسبت به سرزمین ایران، به ویژه در میان نسل جوان، راه‌اندازی شده است. این پویش می‌کوشد با معرفی آثار فرهنگی، تاریخی و ادبی ایران، زمینه شناختی ژرف‌تر و پیوندی ماندگارتر با هویت ایرانی را فراهم کند.
اهداف طرح
- تقویت علاقه به ایران در میان کودکان و نوجوانان
ایجاد شناخت عمیق‌تر از تاریخ، فرهنگ و جغرافیای ایران
- ترویج عادت مطالعه و بحث درباره ایران در گروه‌های سنی مختلف انگیزه‌بخشی و ادای احترام به نویسندگان، تصویرگران و پژوهشگرانی که روایت‌های ایران را زنده نگاه می‌دارند
شیوه اجرا
مرحله اول: تدوین فهرست تفصیلی و تحلیلی کتاب‌های برگزیده
بررسی و انتخاب کتاب‌های برتر کودک و نوجوان درباره ایران در پنج سال اخیر
انتخاب کتاب‌های برگزیده‌ای که در فهرست‌ها و جوایز بخش خصوصی و دولتی نظیر آموزش وپرورش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتاب سال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهاد‌های فرهنگی معرفی شده‌اند.
تقسیم‌بندی کتاب‌ها بر اساس موضوعات (تاریخ، فرهنگ، جغرافیا، طبیعت، اسطوره‌ها و شخصیت‌های ملی، معماری و هنر)
تفکیک فهرست بر اساس گروه‌های سنی (کودک، نوجوان و جوان)
نگارش و انتشار ریویو‌های تحلیلی درباره این کتاب‌ها
انتشار فهرست تفصیلی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
مرحله دوم: تبلیغ و ترویج فهرست
انتشار فهرست در پلتفرم‌های مختلف (رسانه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌های فرهنگی و آموزشی، خبرگزاری‌ها، نشریات تخصصی کودک و نوجوان)
همکاری با کتابخانه‌ها و مدارس برای معرفی فهرست به دانش‌آموزان و والدین
ارائه نسخه‌های دیجیتال و چاپی فهرست در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
مرحله سوم: تقدیر از ناشران، مؤلفان و تصویرگران فعال
برگزاری مراسم تقدیر از فعالان حوزه نشر کتاب‌های مربوط به ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
اعطای جوایز و حمایت از ناشران و نویسندگان برتر
تشویق به تولید آثار جدید با محوریت ایران
مرحله چهارم: تجهیز کتابخانه‌ها با کتاب‌های فهرست‌شده
تأمین و ارسال کتاب‌های منتخب برای کتابخانه‌های عمومی از طریق پویش اهدای کتاب به کتابخانه‌های عمومی و راه‌های دیگر
همکاری با نهاد‌های فرهنگی و آموزشی برای گسترش دسترسی به این منابع
مرحله پنجم: طراحی رویداد‌های ایران‌خوانی
برگزاری جلسات کتاب‌خوانی با محوریت ایران در کتابخانه‌ها و مدارس
دعوت از نویسندگان و پژوهشگران برای گفت‌و‌گو با نوجوانان درباره تاریخ و فرهنگ ایران
ایجاد پویش‌های مطالعاتی با محوریت ایران درسطح ملی
شیوه انتخاب کتاب‌های فهرست
۱) این فهرست شامل کتاب‌های برگزیده کودک و نوجوان با موضوع ایران در بازه زمانی ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳ است.
۲) تهیه‌کنندگان فهرست برای رعایت شرایطی منصفانه و عادلانه در انتخاب کتاب‌ها نقشی نداشتند و کتاب‌های مربوط به ایران را از فهرست کتاب‌های منتخب نهاد‌های مختلف دولتی و غیر دولتی جست‌و‌جو و انتخاب کردند.
۳) با توجه به این که انتخاب کتاب‌ها نیازمند دسته‌بندی اولیه بود با مشورت‌های مختلف علاوه بر کتاب‌های شعر و داستان که در آن به موضوع ایران پرداخته شده، آثاری با موضوعات زیر نیز در فهرست قرار گرفت:
الف) دفاع از کشور (کتاب‌هایی درباره دفاع مقدس، شهدا و ….)
ب) زندگینامه دانشمندان، هنرمندان، نویسندگان، شاعران، بزرگان و مشاهیر ایرانی
ج) بازنویسی‌ها و بازآفرینی‌های متون کهن فارسی
د) تاریخ، میراث فرهنگی، آیین‌ها و اسطوره‌های ایرانی
ه) جغرافیا و طبیعت و محیط زیست ایران
۴) با توجه به دسته‌بندی فهرست اولیه‌ای تهیه شد و با توجه به اینکه تصمیم‌گیری درباره برخی کتاب‌ها نیاز به شناخت دارد، با تعدادی از کارشناسان مشورت شد تا فهرست نهایی کتاب‌ها تعیین شود.
۵) برای کتاب‌های فهرست شناسنامه‌ای شامل عنوان اصلی و فرعی، نویسنده، تصویرگر، ناشر و کلیدواژه‌ها تدوین شد.
۶) برای اینکه استفاده از این فهرست کاربردی شود، برای هر کتاب کلیدواژه‌هایی استخراج شد که علاوه بر موضوع و درونمایه شامل مخاطبان، نوع ادبی، مقطع تحصیلی و است.
۷) شناسنامه و کلیدواژه‌ها به گونه‌ای تدوین شده است که امکان جست و جوی موضوعی، جست‌و‌جو بر حسب نویسنده، تصویرگر و ناشر و …. فراهم باشد.
۸) این فهرست، تصاویر جلد کتاب‌ها را هم ارائه می‌دهد تا زمینه‌های بیشتری برای آشنایی با هر اثر فراهم شود.
این فهرست بخشی از پویش ایران‌خوانی است که با هدف ترویج و تقویت شناخت نسبت به ایران عزیز تهیه شده است، اما در عین حال، فهرستی است که می‌تواند برای تمام خانواده‌ها، مدارس، مهدکودک‌ها و هر نهاد و فردی که دل در گرو ایران دارد، مفید و کاربردی باشد. ما با مراجعه به فهرست‌ها و انتخاب‌های معتبر تلاش کرده‌ایم مجموعه‌ای کامل از بهترین کتاب‌ها درباره ایران را عرضه کنیم تا در این پویش به کار گرفته شود. این فهرست در مرحله اجرا و در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور کامل‌تر خواهد شد.
ما قدردان معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و تمامی نهاد‌ها و افرادی هستیم که در تهیه این فهرست به ما پیوسته‌اند. بی‌شک این فهرست راه خود را به خانواده‌ها، کتابفروشی‌ها، باشگاه‌های کتاب‌خوانی، میز‌های نویسندگان، مدارس، دانشگاه‌ها، و دیگر مراکز فرهنگی خواهد گشود. از همین جا به همه آنها درود می‌فرستیم و امیدواریم که این گام، آغازی تازه برای خواندن، نوشتن و اندیشیدن درباره ایران باشد.
منبع: ایسنا
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
