چرا دانشجو مهم است؟
حجت‌الاسلام محمدرضا زائری - پژوهشگر دینی
از آغاز شکل‌گیری نظام جدید آموزش و تحصیلات‌عالی در جهان تا امروز همواره قشر دانشجو به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر جریان‌ساز و تعیین‌کننده در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مطرح بوده است. در تاریخ معاصر منطقه و کشورمان نیز چه در گسترش و فراگیری اندیشه‌های مارکسیستی و چپ‌گرایانه و چه در اوج‌گیری تفکرات مذهبی و باور‌های دینی، همچنان نقش و حضور پررنگ و محوری دانشجویان برجسته و چشمگیر بوده است. دانشجویان البته دارای یک صنف شغلی و هویت اجتماعی نیستند که مانند پیشه‌وران و کارگران و کشاورزان بتوان به بررسی شرایط اجتماعی و کارکرد و نقش آنان پرداخت؛ بلکه باید در بررسی و مطالعه آنان یک مقطع سنی و دوره زمانی عمر را مورد مطالعه قرار داد.
غالبا جوانان نخبه و نوجوانانی با توانایی‌های ذهنی و فکری قابل‌قبول به تحصیلات‌عالی روی می‌آورند و ۲ ویژگی در این طبقه باعث می‌شود که نقش‌آفرینی و اهمیت متمایزی داشته باشند. نخست اینکه از نظر سنی دارای قدرت و نشاط جوانی هستند و روحیات ایده‌آل‌طلبی و آرمان‌گرایی در آنان قوی و فعال است و، چون چیزی برای ازدست‌دادن ندارند، با آمادگی بیشتری برای رقم‌زدن تغییروتحول به‌میدان می‌آیند و جذب گروه‌ها و جریان‌های سیاسی و مذهبی می‌شوند.
دوم اینکه، چون در ساحت‌ها و رشته‌های مختلف تحصیل می‌کنند، هر گرایش و باوری که داشته باشند، بعد‌ها انتشار و گسترش خواهد یافت، زیرا برخلاف طلاب حوزه‌های علمیه که غالبا در رشته تحصیلی فقه مشغول‌اند، تحصیلات دانشجویان بازه‌ای بسیار گسترده از تربیت‌بدنی و روان‌شناسی تا صنایع و مهندسی‌مکانیک، یعنی همه عرصه‌های زندگی بشری را شامل می‌شود و همین تنوع موجب می‌شود که جریان‌های مختلف سیاسی و فکری در پی اثرگذاری بر دانشجویان باشند، زیرا می‌دانند هرگونه سرمایه‌گذاری به‌روی دانشجویان جوان امروز، حاصل و برداشت فردا از شهروندان شاغل در عرصه‌های گوناگون را در پی خواهد داشت.
دانشجوی جوان و بی‌نام‌ونشان امروز، چه‌بسا فردا پزشکی حاذق، مهندسی توانا یا تاجری موفق خواهد بود و اگر حتى با قواعد بازار تجارت و محاسبات سرمایه‌گذاری مالی هم بسنجیم و ارزیابی کنیم، این سرمایه‌گذاری بسیار سودآور است و ضریب ریسک و خطر اندکی دارد؛ از همین رو جریانات مختلف سیاسی و فکری نسبت به دانشجویان اهتمام ویژه دارند و برای آنان وقت و توان ویژه‌ای صرف می‌کنند.
به‌نظر می‌رسد که اگر با نگاهی آینده‌نگرانه و فراجناحی، در پی تحقق اهداف کلان ملی برای هرگونه اصلاح و تغییر در سیمای فرهنگی و اجتماعی کشور باشیم، همچنان باید انرژی و توان خاصی را برای دانشجویان صرف کنیم، اما باید به‌تلخی اعتراف کرد که متأسفانه اهتمام نهاد‌های حاکمیتی و مؤسسه‌های ملی به دانشجویان از دغدغه جناحی و حزبی برخی جریانات سیاسی به‌مراتب کمتر است.
به‌دلایل گوناگون از جمله تغییرات سریع و پرشتاب ساختاری در این گونه نهاد‌ها و فقدان نظام سیاست‌گذاری کلان و غلبه روال تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای و فردی، معمولا دانشجویان چنان‌که شایسته است، مورد توجه قرار نمی‌گیرند و گاه فقط سهمشان سالی یک‌بار، بزرگداشتی تعارف‌آمیز و شعارگونه در روز شانزدهم آذر و احتمالا یک پرچم و بنر و اگر شانس بیاورند، کیک و آبمیوه‌ای باشد که امسال به‌علت همه‌گیری ویروس کرونا از آن هم خبری نیست!
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
