خطبه باران

دعا یکی از رفتار‌های دینی زیبا و اسرارآمیز یکتاپرستان است. دعا ابراز بندگی و نیاز به خداوند بی‌نیاز است. دعا کردن از بالاترین نشانه‌های اعتقاد واقعی به خداست؛ به همین دلیل در قرآن کریم آمده است کسانی که از دعا کردن روی‌گردان هستند، درواقع از عبادت و پرستش خداوند روی‌گردان اند و استکبار دارند و جایگاه آن‌ها جهنم است و با خواری به آن وارد خواهند شد.

یکی از چیز‌هایی که اولیای الهی از ما خواسته‌اند، همین دست‌به‌دعا بودن و اهل دعا بودن است، اما گاهی از دعا و التجای به خداوند فراموش می‌کنیم، مگر آنکه مشکلی داشته باشیم و به در بسته‌ای برخورد کنیم.

یکی از مواقعی که دعا کردن توصیه شده است، زمانی است که برف و باران رحمت الهی کم بشود و خشک‌سالی بیاید که گیاهان و حیوانات و انسان‌ها با وجود آن در زحمت قرار بگیرند. در این حالت، طبق دستورات دینی ما، با حال خاص و ادعیه خاصی نماز باران اقامه می‌شود. همان‌طور که در هفته‌های گذشته این نماز در مشهد مقدس اقامه شد.

البته همه می‌دانیم آن که به خواندن نماز باران می‌رود، به خدای بزرگ و رحمت او ایمان و اعتماد دارد و به او خوش‌گمان است، اما هیچ‌کسی از حکمت و مصلحت پروردگار اطلاعی ندارد؛ گرچه امیدوار است که خدای بزرگ، مصلحتش را در بارش باران رحمت قرار بدهد.

خطبه۱۴۳ نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین (ع) به نماز باران اختصاص دارد. درواقع این خطبه به سه بخش تقسیم می‌شود؛ بخش اول در مورد نظام آفرینش و چگونگی آن صحبت می‌کند. بخش دوم به فلسفه آزمایش‌های الهی اشاره می‌کند و در بخش آخر نیز ادعیه و نیایش زیبایی در طلب باران آمده است.

در بخش اول آمده است: «إِنَّ الْأَرْضَ الَّتِی تُقِلُّکُمْ وَ السَّمَاءَ الَّتِی تُظِلُّکُمْ مُطِیعَتَانِ لِرَبِّکُمْ». می‌فرماید آسمان و زمینی که شما را دربر گرفته است، مطیع و فرمانبردار پروردگار شما هستند که وظیفه دارند طبق مصلحت شما عمل کنند. اما بعد از این فراز، این سؤال پیش می‌آید که این آسمان و زمین که وظیفه دارند طبق مصلحت ما عمل کنند، چرا گاهی به وظایفشان عمل نمی‌کنند؟

امیرالمؤمنین این سؤال را در بخش بعدی پاسخ می‌دهند؛ جایی که بیان می‌کنند: «إِنَّ‌ا... یَبْتَلِی عِبَادَهُ عِنْدَ الْأَعْمَالِ السَّیِّئَه بِنَقْصِ الثَّمَرَاتِ وَ حَبْسِ الْبَرَکَاتِ وَ إِغْلَاقِ خَزَائِنِ الْخَیْرَاتِ لِیَتُوبَ تَائِبٌ وَ یُقْلِعَ مُقْلِعٌ وَ یَتَذَکَّرَ مُتَذَکِّرٌ وَ یَزْدَجِرَ مُزْدَجِرٌ؛ خداوند بندگان خود را که گناهکارند، با کمبود میوه‌ها و جلوگیرى از نزول برکات و بستن در گنج‌هاى خیرات، آزمایش مى کند، براى آنکه توبه‌کننده‌ای بازگردد و گناهکار، دل از معصیت بکند و پندگیرنده، پند گیرد و بازدارنده، راه نافرمانى را ببندد».

در این بخش، حضرت مولا (ع) به آیه معروفی از قرآن کریم اشاره می‌کنند که فقط استغفار را موجب نزول برکات و ارسال امداد‌های الهی و پاداش‌های خوب می‌داند.

در بخش آخر این خطبه نورانی، حضرت نیایش زیبایی در طلب باران می‌کنند که در بخشی از آن آمده است: «اللَّهُمَّ فَاسْقِنَا غَیْثَکَ وَ لَا تَجْعَلْنَا مِنَ الْقَانِطِینَ وَ لَا تُهْلِکْنَا بِالسِّنِینَ وَ لَا تُؤَاخِذْنَا بِمَا فَعَلَ السُّفَهَاءُ مِنَّا یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ؛ بار خداوندا! بارانت را بر ما ببار و ما را مأیوس برمگردان و با خشک‌سالى و قحطى، ما را نابود مفرما و با اعمال زشتى که بى‌خردان ما انجام داده‌اند، ما را به عذاب خویش مبتلا مکن».

از خداوند بزرگ می‌خواهیم که ما و خانواده ما را از اهل دعا قرار بدهد و برکات و باران رحمت خود را با این ادعیه نورانی بر ما نازل کند.