به گزارش شهرآرانیوز؛ بهتر است درباره خلوتی نمایشگاه و گرانی کتابها و حجم غرفههای نامربوط و بیخودی که هر سال فضای بصری نمایشگاه را از ریخت میاندازند زیاد صحبت نکنیم، بهتر است از این صحبت نکنیم که باز غرفههای دولتی و وابسته برای چیدمان و طراحی، چه پولها هزینه کردهاند و چه کتابهای بی فایدهای به بازار نشر فرستادهاند.
وقتی هم نخواهیم درباره این دست مصائب حرفی بزنیم، تنها میماند ذکر چاق سلامتی با دوستان و رفقای ناشر و نویسنده و مترجم. اساسا، برای اهلش، غرض از نمایشگاه کتاب محدود شده به دیدن دوستانی که آن لالوها، توی غرفههای کوچک و نقلی شان، نشستهاند و کارشان را میکنند.
ازطرفی، وقتی از مشهد به نمایشگاه میرویم، به طبع، با جمع محدودتر و کوچک تری از ناشران مشهدی روبه رو میشویم که، گذشته از آن تک وتوک ناشران وابسته، هر سال نسبت به سال گذشته حضورشان کم رنگتر میشود؛ انگاری دیگر با این هزینهها نمیصرفد آن همه راه را بلند شوند و بیایند نمایشگاه. بااین حال، سراغ چندتایی شان رفتهایم و به رسم هر سال درباره آثار تازه منتشرشده و کیفیت امسال نمایشگاه با آنها صحبت کردهایم.
انتشارات «به نشر» بیش از سی سال قدمت دارد و از همان دورههای اول نمایشگاه کتاب، هرساله در نمایشگاه حضور داشته است. چند سالی میشود که همه ناشران آستان قدسی، که شش ناشر هستند، به طور متمرکز در یک غرفه جمع میشوند.
غرفه کنونی از شش قسمت تشکیل شده است: انتشارات «به نشر»، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دانشگاه امام رضا (ع)، مؤسسه آفرینشهای هنری، و کتابخانه و موزه ملی ملک، که هرکدام کتابهای منتشرشده خود را اینجا به معرض نمایش گذاشتهاند. در بین این ناشران، «به نشر» یک ناشر عمومی به حساب میآید که بیشتر فعالیتش تولید کتابهای رمان، ادبیات دینی، کودک و نوجوان (با عنوان کتابهای «پروانه»)، قرآن و ادعیه و همچنین تعدادی در حوزه سبک زندگی ایرانی-اسلامی است.
باتوجه به اینکه کارویژه ما تولید رمان و ادبیات دینی است، بیشتر آثار پرفروش ما هم کتابهای حوزه ادبیات دینی است. رمانهایی مثل «صادقانه»، «مردی که همه چیز میدانست»، «به امید دیدار»، «اردو در قبرستان ژغاره»، «من ضامن» و «من و آقای همسایه» کتابهایی هستند که فرصت حضور در نمایشگاه را پیدا کردهاند. چند عنوان کتاب جدید هم داریم: دو کتاب از مظفر سالاری -که آثار قبلی اش هم از پرفروشهای نمایشگاه بودهاند- یعنی «گنجهای کامبرین» و «جزیره گم شده من» از آثار شاخص او هستند.
«پیشانیهای پینه بسته»، رمانی درباره زندگی امیرالمؤمنین (ع)، اثر کامران پارسی نژاد، که در نوع خود بی نظیر است و ما کمتر چنین کاری درباره زندگی حضرت علی (ع) داریم، در نمایشگاه امسال رونمایی شد. «گاوماهی»، «غول خمره» و چند کتاب دیگر در حوزه سبک زندگی هم از دیگر پرفروشهای ما هستند.
کتاب تقریظی «آخرین فرصت» هم، که روایت زندگی شهید علی کسایی به روایت همسرش است، در شش ماه گذشته جزو پرفروشها بوده و اینجا هم عرضه میشود و استقبال خیلی خوبی از آن شده. در کنار این ها، از کتابهای قرآن و ادعیه نباید بگذریم. مخاطبان بسیاری مراجعه میکنند به اینجا برای تهیه آن ها. کتابهای داستانی زندگی امامان برای کودک و نوجوان هم مخاطب و درخواست زیادی دارد.
من پس از پنج سال غیبت آمدم؛ یعنی از سال۹۸ دیگر شرکت نکرده بودم. خلوتی نمایشگاه خیلی غافل گیرم کرد. حتی روزهای پنجشنبه و جمعه هم خلوت بودیم. خود من میلیونها تومان هزینه حمل دادهام که احتمالا باید اغلب این موجودی را دوباره برگردانم مشهد. این، عملا، حضور در نمایشگاه را بدون صرفه میکند، به ویژه که برای ناشران دیگر شهرها رنج سفر هم هست. یعنی شما، اگر در بهترین هتل هم اقامت داشته باشی، آخرش، وقتی که سبک زندگی ات تغییر میکند، بعد از چند روز، دیگر اذیت میشوی و آرزوی برگشت به موطن خود را داری.
درباره مزیتهای حضور در نمایشگاه، اصل داستانی که باید به عنوان مزیت ببینیمش این است که اینجا تنها فضایی است که در طول سال مطمئن هستم میتوانم بسیاری از رفقای هم صنف و دوستانی را که علاقه مشترک داریم ببینم؛ یعنی اینجا مرکز تجمع اصحاب فرهنگ است. حتی کسانی که نویسنده و مترجم نیستند، ولی به معنای واقعی کلمه فرهنگیاند معمولا قید رجوع به نمایشگاه را نمیزنند، جز سالهای اخیر که نمایشگاه کم رونقتر شده، بنا به دلایلی که اینجا مجال گفتنش نیست.
امسال، ما، مجموعا، با ۷۵عنوان کتاب آمدهایم که حدود هشت-نه تای آنها تازهاند. از گذشته، بسیاری ما را با کتابهای حوزه شعر امروز میشناختند؛ الآن هم «روزنه» محمدکاظم کاظمی و «شعر پارسی» این شاعر افغانستانیِ گرامی مقیم شهرمان از کتابهای پرفروشمان هستند. به جز این، دو اثر از دکتر شریعتی که سالهای پیش منتشر کردهایم هم جزو پرفروشها هستند. از نشر دوممان، یعنی نشر «تگ»، هم کتابهای «در دفاع از خدا»، و «تاریخ فلسفه» ویل دورانت پرفروشاند.
ما چند سالی است که از حوزه علمیه خراسان در این نمایشگاه شرکت میکنیم. تقریبا تا سال ۹۹ که ما در این نمایشگاه نبودیم، آثار ما هم در این نمایشگاه عرضه نشده بود. از سالی که در این نمایشگاه حضور پیدا کردهایم، خیلی از علاقهمندان به حوزه علوم معارف اسلامی، آثار ما را که مشاهده کردهاند، جایش را در نمایشگاه خالی دیده و درواقع از آنها استقبال کردهاند.
حوزه علمیه خراسان اولین بار با یک نگاه تخصصی به مسائل جدید پرداخته: حوزه فقه پزشکی، فقه الاقتصاد، مباحث اجتماعی، مباحث فقه حکومتی و سایر مباحث موردنیاز روز جامعه که مورد استقبال واقع شدهاند.
آثاری که در انتشارات حوزه علمیه خراسان چاپ میشوند سه نوع مخاطب دارند: مخاطب اول جامعه حوزوی است. ما درس نامهها و کتابهای درسی و کمک درسی حوزه را چاپ میکنیم یا کتابهای تخصصی دینی که برای طلاب یا استادان حوزه علمیه خراسان یا -به طور کلی- برای حوزه نیاز است. مخاطب دوم ما جامعه اسلامی است، در حوزه مباحث اجتماعی، مسائل تربیتی، اقتصاد خانواده، آشنایی با احکام دینی خانواده، و مباحثی که از منظر دین موردنیاز عامه و جامعه است.
مخاطب سوم نظام اسلامی است. ما در حوزه فقه حکومتی، مبانی حکمرانی دینی، مرجعیت شورایی و مباحثی که در حوزه ولایت فقیه است کتاب داریم. مخاطبان ما از هر سه گروه هستند. در کنار این ها، ما یک سری کتاب داریم در حوزه مباحث اخلاقی که مورداستقبال همه اقشار است. چند اثر هم به زبان عربی برای مخاطبان عرب زبان داریم. یکی «مشروعیت قیام و تشکیل حکومت در عصر غیبت امام زمان (عج)»، دیگری نامه رهبر معظم انقلاب به صورت تحلیلی، و چند اثر دیگر در زمینههای فلسفه اعتقادی، فروع دین و مباحث درسی.
ما باید همیشه خود را با موج روز پیش ببریم. اینکه اینجا تهران است و ما از شهرستان آمدهایم و اقبال عمومی وجود ندارد درست نیست. ما مخاطبان خاص خودمان را داریم و هر سال هم این مخاطبان بیشتر میشوند و رضایت بیشتری میبینیم. به نظرم، یک جور رسالت است برای ما که سالی یک مرتبه در نمایشگاه کتاب حضور داشته باشیم.
امسال، با ۳۱عنوان کتاب به نمایشگاه آمدهایم که هشت عنوان از آنها تازههای چاپاند، در حوزه رمان بزرگ سال و نوجوان و تاریخ شفاهی زنان قهرمان و رزمندگان. به خاطر تنوع کارهایمان، مخاطبان ما هم خانوادهها هستند، هم رزمندگان و هم نوجوانان. پرفروشترین کارهای ما نیز از این قرارند: «بسازنفروش ها»، «خاتون و قوماندان»، «سه خواهرون» و «نقاره چی».
ما تقریبا هر سال حضور فعالی در نمایشگاه داریم. به نظر من، امسال نسبت به سال پیش همه چیز داشت. یک علت اینکه برخی نیامدهاند، این است که بحث نمایشگاه مجازی پررنگتر شده است. من جنبه مثبتش را میگویم. یک عده کتابهای خود را از این طریق تهیه میکنند. یک دلیل دیگرش هم میتواند هم زمانی با امتحانات دانش آموزان و به خصوص دانشجوها باشد.
گرانی کتاب برای ما زیاد نمود نداشته است. نشر ما تا جایی که توانسته قیمت کتاب را کنترل کرده. حتی شده از آن سودی که باید عاید خود انتشارات شود کم کردهایم تا مخاطب راحتتر باشد.