خدابخش حکیمی | شهرآرانیوز؛ ۶۲/۵ درصد تخت‌های بیمارستانی مشهد فرسوده است. آمار‌ها در این زمینه حکایت از وضعیتی نگران‌کننده دارند؛ در مشهد ۴ هزار تخت بیمارستانی وجود دارد که براساس آماری که دانشگاه علوم‌پزشکی دراختیار خبرنگار ما قرار داده است، بیش از ۲ هزارو ۵۰۰ تخت، یعنی همان ۶۲/۵ درصد آنها فرسوده است؛ رقمی که به‌گفته سیدسجاد رضوی، معاون درمان وزارت بهداشت، میانگین کشوری آن فقط ۳۵ درصد است.
فرسودگی تخت‌ها در مشهد، بیمارستان‌های شاخصی مانند امام رضا (ع)، شریعتی، طالقانی و قائم (عج) را درگیر کرده است. درحالی‌که عمر مفید تخت‌های بیمارستانی در ایران، سی تا چهل سال برآورد می‌شود، برخی بیمارستان‌های مشهد با قدمتی نزدیک به ۱۰۰سال هنوز در حال ارائه خدمات درمانی هستند؛ وضعیتی که هم ایمنی بیماران را به خطر می‌اندازد و هم کیفیت خدمات درمانی را تحت‌تأثیر قرار داده است.
از یک‌سو، کمبود بودجه برای نوسازی تجهیزات و ازسوی دیگر بی‌میلی بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در این بخش، سیستم درمانی مشهد را با چالش مواجه کرده و این درحالی است که با حرکت تند به‌سوی پیری جمعیت و افزایش نیاز به خدمات درمانی، بار بیشتری بر دوش بیمارستان‌های فرسوده شهر وارد می‌شود.
عمر مفید تخت‌های بیمارستانی نظر به کیفیت ساخت، میزان استفاده و شرایط نگهداری آن متفاوت است. اما به صورت میانگین تخت‌های بیمارستانی در ایران عمر مفیدی بین سی تا چهل سال دارند. در کشور‌های توسعه یافته این رقم بین پنجاه تا صد سال متفاوت است. پیش‌تر رضوی، معاون درمان وزارت بهداشت، گفته بود: درحال حاضر حدود ۱۰۷۰ بیمارستان در کشور وجود دارد که ۴۰ هزار تخت آن ها، یعنی ۳۵ درصد تخت‌های موجودشان، فرسوده است و باید جایگزین شود؛ ایمنی کارکنان و بیماران برای ما بسیار مهم است و پیگیر جایگزین کردن تخت‌های فرسوده هستیم.
در این گزارش، در گفت‌و‌گو با رضا وثوقی مقدم، مدیر بیمارستان‌ها و تعالی خدمات بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ابعاد مختلف این معضل، تأثیرات آن بر سیستم درمانی و راهکار‌های پیشنهادی برای بهبود شرایط را بررسی کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
او در پاسخ به اینکه چند درصد از تخت‌های بیمارستانی در مشهد فرسوده است، می‌گوید: ما در مشهد حدود ۴ هزار تخت بیمارستانی داریم که بیشتر از ۲ هزارو ۵۰۰ عدد آنها فرسوده است و شامل بیمارستان‌های امام رضا (ع)، قائم (عج)، شریعتی، ابن سینا و طالقانی می‌شود. این بیمارستان‌ها با قدمت حدود ۱۰۰ سال همچنان خدمت رسانی برای بیماران را انجام می‌دهند، با این وجود بیش از ۵۰ درصد از تخت‌های بیمارستانی در مشهد فرسوده هستند که بیشتر از میانگین کشوری است.
وثوقی مقدم که تأمین نشدن بودجه برای بیمارستان‌ها را اصلی‌ترین چالش در این زمینه می‌داند، درباره میزان بودجه دولتی موردنیاز و چگونگی تخصیص آن در گذشته و حال، اطلاعاتی دراختیار ما قرار نمی‌دهد. پیگیری‌های خبرنگار ما از معاونت توسعه دانشگاه در این زمینه، نیز به دریافت پاسخی منجر نمی‌شود.
مدیر بیمارستان‌ها و تعالی خدمات بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان می‌کند: در گذشته اگر ما یک دستگاه را به مبلغ یک میلیارد تومان خریداری می‌کردیم، اکنون قیمت تنها یک قطعه این دستگاه، به ۳ میلیارد تومان رسیده است. قبلا منابعی با عنوان بهبود استاندارد‌ها به دانشگاه‌های علوم پزشکی اختصاص داده می‌شد که ما می‌توانستیم حداقل تجهیزات بیمارستان‌ها را به روز خریداری کنیم، اما به مرور زمان این منابع کمتر و کمتر شد.
با توجه به پیشرفت فناوری در حوزه پزشکی، دستگاهی که ۱۰ سال پیش جزو به روزترین امکانات بود، امروز پاسخگوی نیاز‌های بیماران نیست، بنابراین برای تجهیز و به روز بودن بیمارستان‌ها ما نیازمند تأمین بودجه ازسوی دولت هستیم.
او در مورد جایگزینی بیمارستان‌های قدیمی با توجه به افزایش جمعیت نیز می‌گوید: برای اینکه بتوانیم خدمات بهتر درمانی را به مردم ارائه بدهیم، طبیعی است که نیازمند بیمارستان‌های جدید و با تجهیزات به روز هستیم. در سالیان اخیر بیمارستان‌های اکبر و ولایت به سیستم درمانی مشهد اضافه شد تا مردم به راحتی به خدمات درمانی دسترسی داشته باشند. این درست است که بیمارستان‌های جدیدی ساخته شده است و در آینده هم باید ساخته شود، اما جایگزین کردن بیمارستان‌های قدیمی -که از نگاه ایمنی با مخاطرات زیادی مواجه است- با بیمارستان‌های جدید، هزینه زیادی نیاز دارد.
وثوقی مقدم با بیان اینکه بخش خصوصی در زمینه ساخت و تجهیز بیمارستان‌ها در استان سهمی ندارد، اظهار می‌کند: قاعدتا بخش خصوصی جایی سرمایه گذاری می‌کند که در کمترین زمان ممکن، سود خودش را کسب کند. اما در حوزه دولتی و خدماتی این برگشت سرمایه زمان بر است. متأسفانه یکی از چالش‌هایی که با آن مواجه هستیم، پیری جمعیت است؛ بیشتر بیمارانی که در بیمارستان‌ها بستری هستند، افراد سالمندند؛ از یک طرف برای بخش خصوصی به صرفه نیست که از آنها مراقبت کند و از طرف دیگر فرزندانشان هم نمی‌توانند از آنها در منزل نگهداری کنند، بنابراین در بیمارستان‌ها بستری می‌شوند و مراقبت از آنها برعهده کادر درمان است.
وی راه برون رفت از این چالش را ایجاد مراکز مراقبت از سالمندان می‌داند و تصریح می‌کند: برخی سالمندانی که در بیمارستان‌ها بستری هستند، نیازی به این کار ندارند و تنها نیازمند مراقبت‌های منظم هستند. برای برون رفت از این چالش، ایجاد بیمارستان‌های جدید، ایجاد مراکز مراقبت و نگهداری و تسهیلاتی از این قبیل می‌تواند بخشی از مشکلات فعلی را برطرف کند. با این راهکار‌ها می‌توانیم خدمات بهتری به بیماران واقعی بدهیم.
مدیر بیمارستان‌ها و تعالی خدمات بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پایان تأکید می‌کند: زمانی که ما از تخت‌های بیمارستانی حرف می‌زنیم، منظورمان فضا و امکانات و تجهیزاتی است که برای بیماران ضروری است. خیلی از ساختمان‌ها در مشهد بافت قدیمی دارند و ناایمن هستند. با پیشرفت‌های روزافزون در حوزه‌های مختلف مخصوصا پزشکی، نیاز جدی به فناوری به روز و جدید داریم.