پژوهش‌های معارفی بدون‌کاربرد، چالشی است که باید حل شود

به گزارش شهرآرانیوز، حجت‌الاسلام نجف لگزایی امروز (۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴) در دومین نشست شورای سیاست‌گذاری بیست‌ویکمین رویداد فرهنگی‌پژوهشی معارف، سیره و فرهنگ امام‌رضا(ع) با تأکید بر اهمیت عبور از پژوهش‌های صرفاً نظری گفت: مشکل اصلی این است که نمی‌توانیم به‌راحتی نتایج پژوهش‌ها را وارد عرصه عمل کنیم.

وی تأکید کرد: نباید مجلات و مقالات علمی را صرفاً ناظر به انتشار در نظر بگیریم؛ اگر پژوهشگری برای ما مقاله‌ای بنویسد، آن مقاله بدون وجود حلقه واسطی که بتواند ایده را به اجرا برساند، به‌درد حوزه عمل نخواهد خورد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اشاره داشت: این حلقه واسط همان چیزی است که ما از آن به‌عنوان «فناوری نرم» یا سیستم‌های اجرایی در حوزه حکمرانی و سیره معصومان یاد می‌کنیم.

او ادامه داد: برای مثال، در فضای فعلی، ترکیه از ما جلوتر است. این کشور توانسته‌ است مفاهیم اخلاقی پیامبراسلام(ص) را با زبان هنر و از طریق سریال‌ها به تصویر بکشد؛ مثل سریال‌هایی که حول شخصیت‌های تاریخی شکل می‌گیرند و بیننده وقتی بخش‌های مختلف آن را می‌بیند، متوجه ارتباط مستقیم آن‌ها با سیره پیامبر(ص) می‌شود. ما هم باید از بخشی از پژوهش‌های صرفاً نظری فاصله بگیریم و به پژوهش‌هایی برسیم که ناظر به اقامه باشند؛ یعنی پژوهش‌هایی که مفاهیم را وارد بستر عمل کنند.

وی گفت: برای نمونه، اگر درباره امام‌رضا(ع) پژوهشی انجام می‌دهیم، باید ببینیم چگونه می‌توانیم شاخص‌های بارز شخصیت ایشان، مانند رأفت و علم، را به شکلی عینی نمایش دهیم؛ برای مثال، نشان دهیم امام حتی نسبت‌به حیوانات ضمانت مهربانی دارند. یا وقتی ایشان را به عنوان «عالم‌ آل محمد» می‌شناسیم، ببینیم چگونه می‌توان این علم را به نمونه‌های ملموس در زندگی روزمره تبدیل کرد.

وی تأکید کرد: ما باید از نگاه صرف به حکومت فاصله بگیریم و به مفهوم حکمرانی نزدیک شویم؛ حکمرانی یعنی مجموعه کنشگرانی که دور هم جمع می‌شوند و الزاماً همه دولت نیستند، بلکه می‌توانند از بازار، خانواده، جامعه و حتی معتمدین محلی باشند. مثلاً اگر در یک استان مسئله حاد، افزایش خشونت یا خودکشی است، می‌توانیم با بازخوانی سبک رفتاری امام‌رضا(ع) در زمینه احسان، روابط خانوادگی یا تقوا، برای کاهش این آسیب‌ها راهکار ارائه دهیم.

لکزایی افزود: مسئله سیاست‌گذاری اخلاقی در حکمرانی بسیار مهم است؛ باید بدانیم در کدام بخش از چرخه سیاست‌گذاری و اجرا قرار داریم و چطور می‌توانیم از پژوهش به سمت اقامه حرکت کنیم.

او در پایان گفت: اگر ما روند کار خود را معکوس کنیم و از میدان به سمت پژوهش برویم، می‌توانیم به نتایج کاربردی‌تری برسیم؛ البته تحقق این هدف نیازمند همکاری و هم‌افزایی جدی با سایر مراکز پژوهشی و اجرایی است و ما آماده‌ایم در این مسیر از ظرفیت‌های مشترک استفاده کنیم.