سمیرا منشادی | شهرآرانیوز؛ خدا رحمت کند مادربزرگم را هر زمان که می‌خواست از وضع حمل سختش در آن زمستان یاد کند، ابتدا همان قابله خانگی شان را خدابیامرزی می‌داد. مامایی باتجربه که در طول وضع حمل سختش و حتی روز‌های بعد از فارغ شدن، او و نوزادش را تنها نگذاشت و تا مدت زیادی هر روز صبح به دیدنشان می‌رفت.
در حالی که امروزه حساسیت و رقابت سخت بین مادران باردار برای انتخاب پزشک متخصص زنان و زایمان برای به دنیا آوردن فرزندشان زیاد شده است. بانوان باردار با وسواس خاص در بین دوستان و آشنایان با شنیدن تجربه‌های دیگر بانوان از پزشکشان در طول دوره بارداری دست به انتخاب می‌زنند. البته در این بین هستند بانوانی که پزشکانشان را بنا به دلایلی عوض می‌کنند، اما در این روند جای خالی ماما به چشم می‌آید.
هنگامی که موضوع را با فرح عظیما، مامای باتجربه که بیش از سی سال سابقه ارائه خدمات به مادران دارد در میان می‌گذاریم تأکید می‌کند که متخصص زنان و زایمان و ماما هر کدام حرفه‌ای مستقل از هم هستند، اما کارشان تکمیل کننده کار دیگری است که مادر بتواند دوره‌ای همراه با آرامش را سپری کند.
کنفدراسیون بین المللی مامایی با انتخاب شعار «ماماها، نقشی ضروری و حیاتی در هر بحران» بر اهمیت حضور ماماها در شرایط بحرانی مانند بلایای طبیعی، جنگ‌ها و تغییرات اقلیمی تأکید کرده است. این شعار نشان دهنده آن است که در مسیر شیرین مادر شدن و در دوره بارداری مراجعه به متخصص مامایی امری لازم و ضروری است.
به نظر بسیاری از مادران باردار مراجعه به ماما ضروری نیست. در حالی که متخصص زنان و زایمان بیماری‌های تخصصی‌تر را درمان می‌کند و انجام جراحی‌های مربوط به رحم و تخمدان، عمل سزارین برای تولد نوزاد و … را به عهده دارد. ماماها بیشتر به مشاوره و مراقبت‌های پیش از بارداری تا بعد از زایمان می‌پردازند در حالی که پزشک متخصص زنان و زایمان تنها در مورد مسائل پزشکی فعالیت می‌کند.
ماما یک متخصص با مدرک دانشگاهی کارشناسی تا دکترا در رشته مامایی است که وظیفه اش مراقبت‌های تشخیصی و درمانی در مسائل مرتبط با سلامت بانوان به ویژه در دوره بارداری و کمک به او در زایمان طبیعی است. او کارشناس مامایی از وزارت بهداشت و درمان دارای مجوز برای ویزیت و درمان است.
ماما قبل، حین و بعد از بارداری می‌تواند به مادر خدمات ارائه دهد. به طور کلی وظایف زیر به عهده آن هاست:
در نهایت در حین زایمان تسکین و کنترل درد مادر، انجام زایمان (طبیعی) و در نهایت برقراری ارتباط با متخصص زنان و زایمان در صورت رویارویی با مشکل غیرعادی است.
انتخاب یک مامای مجرب باید با ویژگی‌های زیر همراه باشد:
تخصص: دانش و تخصص علمی بالا یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ماماست.
مهارت‌های ارتباطی قوی: ماما باید بتواند ارتباط صمیمی و مؤثر را با مادر و خانواده اش برقرار کند.
همدلی و حمایت عاطفی: بارداری دوران حساس و پراسترسی برای مادر است. ماما با همدلی و درک احساسات مادر، نقش یک حامی عاطفی را ایفا می‌کند.
تجربه و مهارت عملی: مدیریت زایمان سخت، تکنیک‌های کاهش درد، عکس العمل در شرایط زایمان پیچیده از جمله مهارت‌هایی است که برای انتخاب ماما باید در نظر داشت.
دسترسی پذیری آسان: متخصصان زنان و زایمان به طور معمول کمتر در دسترس هستند و وقت کمی دارند. یک مادر باردار باید مامایی را انتخاب کند که در مواقع ضروری در دسترس باشد.
بهتر است در ابتدای بارداری، مادر زیر نظر یک ماما باشد. اما در موارد خاص که مشکلی برای باردار شدن مادر وجود دارد یا جزو مادران در معرض خطر است، از متخصص زنان کمک بگیرد. به طور کلی می‌توان گفت که ماماها تا حدودی می‌توانند به مدیریت بیماری یا موارد دیگر کمک کنند. اما اگر بیماری پیچیده‌تر باشد و احساس نیاز به کار تخصصی باشد، نیاز به مداخله و همکاری متخصص زنان و زایمان ضروری است.
مادران امروزی بیشتر به سمت انتخاب پزشک متخصص زنان و زایمان برای بارداری می‌روند. امری که در سال‌های اخیر پررنگ‌تر شده است. علت این موضوع در چند نکته زیر خلاصه می‌شود:
پوشش بیمه: شاید بزرگ‌ترین علت پررنگ شدن مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان را بتوان پوشش بیمه‌ای محدود دانست. از این رو برخی ترجیح می‌دهند که به ماما مراجعه نکنند.
آشنایی نداشتن با خدمات: بیشتر دختران و بانوان نمی‌دانند ماما چه خدماتی را می‌تواند به آن‌ها ارائه دهد. این ضعف به سیستم آموزشی ما بر می‌گردد که جایگاه ماما هنوز ناشناخته مانده است.
ماما و پزشک هم تیم هستند: این تصور وجود دارد که کار ماما از پزشک جداست. در حالی که ماما و پزشک کارشان مکمل یکدیگر است. به عبارتی هر کدام با توجه به صلاحیت خود می‌توانند از قبل از بارداری تا بعد از تولد در کنار مادر و نوزاد باشند و مراقبت‌های لازم را انجام دهند.
ماما نقش مؤثر و بااهمیتی در مراقبت‌های دوران بارداری و پس از آن دارد. راهنمایی و مشاوره درست ماما در حفظ سلامت مادر و جنین تأثیر بسزایی دارد. یک مامای خبره می‌تواند به درستی در زمینه مشاوره و آموزش تغذیه، بهداشت و روان شناسی تا همراهی در زمان زایمان و پسازایمان پشتیبانی لازم را به مادر باردار ارائه بدهد. همچنین، با اطلاعات و تجربه خود، می‌تواند در تصمیم گیری‌های مهم مربوط به بارداری کمک کند و اعتماد به نفس بدهد.