ارزش ایجاد فرح و سرور در جامعه اسلامی در بیان امام رضا (ع)

امام‌رضا (ع) از پیامبراکرم (ص) نقل کرده‌اند که فرمودند: «من ادخل علی مؤمن فرحا فقد ادخل علیّ فرحا، و من ادخل علیّ فرحا فقد اتخذ عندا... عهدا و من اتخذ عندا... عهدا جاء من الامنین یوم‌القیامه»؛ «هرکس مؤمنی را خوش‌حال سازد، مرا خوش‌حال نموده است. هرکس مرا خوش‌حال کند، نزد خداوند عهد و قراری گرفته است؛ و هرکس نزد خدا عهدی بگیرد، روز قیامت از آسایش و آرامش‌داران خواهد بود» (الفقه المنسوب لالامام الرضا علیه‌السلام: ص ۳۷۳ بحارالانوار: ج ۷۴، ص ۴۱۳). 

در حدیث دیگری امام‌رضا (ع) نقل کرده‌اند امام‌صادق (ع) فرموده‌اند: «من سرّ مؤمنا فقد سرّنی و من سرّنی فقد سرّ رسول‌ا... صلی‌ا... و علیه و آله و سلم و من سرّ رسول‌ا... صلی‌ا... علیه و آله و سلم فقد سرّ ا... و من سرّ ا... ادخله الجنة»؛ «هرکس مؤمنی را مسرور و شادمان کند، مرا شادمان نموده است و هرکس مرا شادمان نماید، رسول‌ا... (ص) را شادمان کرده است و هرکس رسول‌ا... (ص) را شادمان سازد، خداوند را مسرور نموده است و هرکس خداوند را مسرور سازد، خداوند او را وارد بهشت سازد» (الفقه المنسوب لالامام الرضا علیه‌السلام: ص ۳۷۴ بحار‌الانوار: ج ۷۴، ص ۴۱۳).

در این دو حدیث امنیت روز قیامت و ورود به بهشت پاداش ایجاد فرح و سرور در مؤمنین اعلام شده است. مؤمن باید شاد و خوش‌حال باشد و دیگران را نیز شادمان سازد. این اجر الهی بسیار بزرگ که در کلام امام‌رضا (ع) برای فرح و سرور آمده است، جایگاه و ضرورت و اهمیت شادی حلال در نزد اهل‌بیت (ع) و در پیشگاه خدای عزوجل را نشان می‌دهد. راه‌های نمودارساختن فرح و سرور در مؤمن فراوان است. باید آن راهکار‌ها را آموخت و مؤمن را شادمان ساخت.

کمک به مؤمن گرفتار و نیازمند از امور برجسته شادنمودن اهل ایمان است. گره‌گشایی از مشکلات مؤمنان راه شادمانی آنان است. هدیه‌دادن به مؤمن و پذیرایی از مؤمن او را شادمان می‌سازد. اقدام در شادنمودن اهل ایمان در جامعه اسلامی اثر روانی زیادی دارد و آنان را از اندوه و افسردگی رهایی می‌بخشد. 

در فرهنگ اهل‌بیت (ع) شادی مؤمنان و خوش‌حالی آنان و تلاش در راه شادمانی و سرور اهل ایمان و تحقق جامعه اسلامی شادمان و مسرور، ارزش فراوانی دارد و موجب رضایت و خشنودی پیامبراکرم (ص) و امامان معصوم (ع) می‌شود. با معناشناسی فرح و سرور، روشن می‌شود چقدر اهل‌بیت (ع) دغدغه شادمانی مؤمنان در جامعه اسلامی را داشته‌اند و در گفتار خویش در ستایش از آن سخن گفته‌اند.

فرح و سرور را مترادف دانسته‌اند و هریک را به دیگری ترجمه کرده‌اند. فرح و سرور به معنای ابتهاج، انبساط، بهجت، شادی، شادمانی، خشنودی، خوش‌حالی و خرسندی است. فرح و سرور حالت روحی مثبت و خوشایند و لطیف است. برخی فرح را شادمانی ظاهری و بیرونی و سرور را شادمانی باطنی و درونی دانسته‌اند.

درهرحال، فراهم‌ساختن زمینه شادی ممدوح و شادی حلال در محیط خانواده و محله و شهر و کشور از ارزش‌های بزرگ اخلاقی است و در گفتار اهل‌بیت (ع) و امام‌رضا (ع)، عالم آل‌محمد (ص)، سفارش و تأکید شده است.